Πλάνητες σκέψεις

Λόγια του Μίλτου...

"Τον Σπαθάρη μικρός τον αγαπούσα γιατί ήταν συνονόματος του πατέρα μου.
Επειδή το Ευγένιος είναι σχετικά σπάνιο, όπου έβρισκα Ευγένιο δεν τον άφηνα να περάσει απαρατήρητος.
Μετά με πήγαιναν τα μεγαλύτερα ξαδέρφια μου να ιδούμε Καραγκιόζη.
Έσπαγα το κεφάλι μου να καταλάβω πώς μπορεί ένας άνθρωπος να κουνάει τρεις ή και τέσσερις φιγούρες και ταυτόχρονα να μιλάει σαν τρεις ή τέσσερις χαρακτήρες, με την ξεχωριστή φωνή του καθενός.


Δεν θα ξεχάσω μια φορά που του λεγε ο Μπαρμπα Γιώργος να γράψει ένα γράμμα σε μια θειά του στην Αμερική, που ήτανε βαριά άρρωστη.
«Γράφε» Και του κοπανάει μια στην κεφάλα.
«Γράφω, αλλά μη βαράς.»
«Αγαπημένη μου θεία Μαρίκα.» Του δίνει άλλη μια κατακεφαλιά.
«Γράφω. Αγαπημένη μου θεία Μαρίκα. Τι βαράς που κακό χρόνο νάχεις; Έκανα κάνα λάθος;» ρωτάει ο Καραγκιόζης μυξοκλαίγοντας.
«Δεν έκανες λάθος. Σε βαράω γιατί θέλω το γράμμα να πάει...κλαφτό!»

Διάβαζα προχτές στο αφιέρωμα της Ελευθεροτυπίας οτι στην ερώτηση τί νομίζει οτι προσθεσε στην τέχνη του Θεάτρου Σκιών, ο Ευγένιος Σπαθάρης απάντησε χωρίς περιστροφές: «Το καλαμπούρι».

Μόνο ένας αληθινός λαϊκός καλλιτέχνης θα μπορούσε να δώσει αυτή την απάντηση.
Γιατί εκείνος ήξερε οτι οι ιστορίες του μπερντέ ήταν απεικόνιση της αληθινής ζωής, δηλαδή βαθειά στενάχωρες. Όπου «οι κακοί» περνούν ζωή και κότα και «οι καλοί», άμα τους δοθεί η ευκαιρία, μπορούν θαυμάσια να γίνουν κακοί στο δικό τους σύμπαν επιρροής, όπως ο Καραγκιόζης, μονίμως χαμένος, λιγούρης και κατατροπωμένος, ξέσπαγε την οργή του κατραπακιάζοντας τα Κολλητήρια.
Όλη αυτή η ήττα δεν χωνευόταν με τίποτα χωρίς τη λύτρωση: το άγιο καλαμπούρι.
Εκείνο που σε κάνει για μια στιγμή να ξεκαρδίζεσαι με τα χάλια του ήρωα με τον οποίον προηγουμένως έχεις ταυτιστεί- δηλαδή να ξεκαρδίζεσαι με τα χάλια σου. Γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αντέξεις τα χάλια σου.
Ακόμα και το φινάλε του Σπαθάρη, αν το καλοσκεφτείς, ήταν ένα τεράστιο κωμικοτραγικό καλαμπούρι βγαλμένο απ τις πιο τρελές σκηνές του Καραγκιόζη:
ο μαστρο- Ευγένιος γλίστρησε και έπεσε απ τις σκάλες!
Έφυγε σαν καλαμπούρι.
Απλά ήταν το μοναδικό με το οποίο δεν μπορέσαμε να γελάσουμε.
Στοιχημένοι ακούνητοι κι αμίλητοι ο Χατζατζάρης, ο Σιορ Διονύσιος, ο Μπαρμπα Γιώργος, η Αγλαϊα, ο Βεζίρης κι η Βεζιροπούλα.
Προσωρινή ανακωχή ο Μεγαλέξανδρος και το Καταραμένο φίδι.
Μόνο ο Καραγκιόζης απτόητος σχεδιάζει την επόμενη «μεγαλοφυή» κομπίνα.
Και τα Κολλητήρια, αμέριμνα, με κοντά παντελονάκια και γρατζουνισμένα γόνατα, παίζουνε βόλους στην αυλή πίσω απ το Μεγάλο Σαράϊ..."

Μίλτος Πασχαλίδης
12 Μάη 2009